«Հայաստանում, չգիտես ինչու, ցուցահանդեսներին ներկայանում են վերարկուներով և մուշտակներով»

Հայաստանի նկարիչների միությունում շուրջ երեք տարվա ընդմիջումից հետո այսօր, ժամը 18.00-ին, կբացվի միության 75-ամյակին նվիրված հոբելյանական ցուցահանդեսը։ Այս առիթով զրուցեցինք ՀՆՄ նախագահ, ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ ԿԱՐԵՆ ԱՂԱՄՅԱՆԻ հետ։

-Հիմնանորոգումը, որը, հասկանալի է, հսկայական ջանքեր ու ժամանակ խլեց, կարծես թե ժամանակի թելադրանքն էր։

-Հետադարձ հայացք նետելով նկարիչների միության վերջին տարիներին` համոզվում ես, որ անվերապահորեն նպատակային էր հիմնանորոգման աշխատանքներ կատարելու՝ քարտուղարության և վարչության որոշումը: 2005-ի կեսերին փլուզման շեմին էին ցուցահանդեսային դահլիճները: Ի դեպ, քաղաքապետարանի մասնագիտական հանձնախումբը փաստեց, որ դահլիճները ենթակա չեն հետագա շահագործման, քանզի, խարխլվելուց բացի, բավական սեյսմավտանգ էին:

Հենց այդ ժամանակ առաջարկ ներկայացրեց «Ռենգեմա» շինարարական ընկերությունը, ինչը ներառում էր հետևյալը: Նրանք հիմնովին քանդում և կառուցում են ցուցահանդեսային դահլիճները, հիմնանորոգում ՀՆՄ վարչական շենքը` փոխարենը հնարավորություն ստանալով դահլիճների վրա կառուցելու սեփական գրասենյակներ 3-4 հարկ բարձրությամբ... Եվ սկսվեցին երկարատև քննարկումները վարչությունում ու քարտուղարությունում, որոնք պետք է հաստատեին կամ հերքեին աննախադեպ գործարքի նպատակահարմարությունը:

-Դուք, բնականաբար, այդ խիստ պատասխանատու գործընթացն սկսելուց առաջ ինչ-ինչ պայմաններ առաջադրեցիք շինարարներին, քանի որ հսկայածավալ աշխատանքների իրականացման առջև էիք կանգնած։

-Մեր առաջադրած պայմանների թվում էին կառուցման և հիմնանորոգման աշխատանքների որակը, նախապես համաձայնեցված նախագծերի պահանջների ճշգրիտ պահպանումը, գրասենյակային մասնաշենքի հարկայնության սահմանափակումը այն հաշվով, որ այն չերևար վարչական շենքի թիկունքից և չխաթարեր ինչպես պատմական արժեք ներկայացնող «Երևան» հյուրանոցի և Միության ճարտարապետական և գեղագիտական ամբողջությունը, այնպես էլ Ազնավուրի անվան հրապարակը: Գործարքը փոխշահավետ էր: ՀՆՄ-ն «Ռենգեմային» «վաճառում էր» դահլիճների վերնամասի օդը, դրա դիմաց կազմակերպությունը հիմնովին վերակառուցում էր մեր ցուցասրահները և որպես բարեգործական ներդրում` հիմնանորոգում վարչական շենքը: Դահլիճները համաշխարհային արդիական պահանջներին համապատասխան են կառուցված, լուսավորվում են արհեստական լույսով և ջեռուցվելու են: Միություն այցելողը նախ կմտնի շքասրահ, որն արժանի է նկարիչների միությանը և առհասարակ բարձր արվեստին: Հասարակությունը պետք է համոզվի, որ նկարիչն այլևս այն կերպարի կրողը չէ, որը ձևավորվել էր մոտ անցյալում և ենթադրում էր հասարակությունից օտարված, փողոցի ինչ-որ մասում, գետնին ընկած կտավները վաճառող մեկին: Շքասրահում կգործի գողտրիկ սրճարանը, որը, չեմ կասկածում, կդառնա կերպարվեստագետների և արվեստասերների սիրած ժամադրավայրը, ինչպիսին էր հանրահայտ «Նկարիչ» սրճարանը, կգործեն կերպարվեստին հարիր փոքրաչափ առևտրի սրահները և... հանդերձարանը: Զարմանալի է, բայց Հայաստանում, չգիտես ինչու, ցուցահանդեսների ներկայանում են վերարկուներով և մուշտակներով... անգամ ազգային պատկերասրահում:

-Մի փոքր էլ միության գլխավոր զինանոցի՝ ցուցասրահների մասին։

-Առաջին հարկի դահլիճը 500 քմ-ից ավելի մակերես ունի` նախկինի 310-ի փոխարեն: Սա ինքնանպատակ չէ: Առաջիկայում սպասվում են միջազգային բիենալեներ, որոնք երբևէ չեն կազմակերպվել մեր տարածաշրջանում: Շատ երկրներ են մասնակցության ցանկություն հայտնել: Մասնավորապես` ԱՊՀ երկրները, երկրներ Մերձավոր Արևելքից և այլն: Երկրորդ հարկի ցուցասրահն ավելի կամերային է` հիմնականում նախատեսված անհատական ցուցահանդեսների համար: Չմոռանանք, որ նախկին դահլիճներում հաճախ նկարիչը չէր կարողանում (և չէր կամենում) անհատական ցուցահանդեսով ներկայանալ, բավական դժվար էր ծավալուն և բարձր դահլիճները կտավներով ու քանդակներով «հագեցնել»: Առաջին հարկի ցուցասրահում, ի դեպ, կարող են կազմակերպվել միաժամանակ մի քանի անհատական ցուցահանդեսներ: Ցուցասրահներին կից կան պահեստային տարածքներ, նկարիչների սիրած տերմինով ասած` «զապասնիկներ»: Վերակառուցվել է հայտնի «կոնֆերենց դահլիճը», որտեղ միջոցառումներ էին կայանում դեպքից դեպք: Այն, իհարկե, չի կորցնում իր բուն նշանակությունը, բայց, ավելի շատ գործելով որպես երրորդ հարկի ցուցասրահ, անհրաժեշտության դեպքում կծառայի խորհրդակցություններին և համաժողովներին: Այսպիսով ունենք երեք ցուցասրահ` մոտ հազար քմ մակերեսով, նախկին 620 քառակուսի մետրի փոխարեն:

Ինչևէ, այսօր հպարտությամբ փաստում ենք` Հայաստանի նկարիչների հիմնանորոգված միությունը բացում է դռներն իր անդամների, արվեստասեր հասարակության և միջազգային ամենատարբեր ցուցահանդեսների ու համաժողովների առջև:

Զրույցը՝ Վրեժ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆԻ

Մեկնաբանություններ